Ontwikkeling regionaal bedrijventerrein Helmond en Someren

Ontwikkeling regionaal bedrijventerrein Helmond en Someren

Vanwege de zoektocht door de Peelgemeenten naar een geschikte locatie voor het Regionaal Bedrijventerrein Brainport-Oost, is eind september van dit jaar door de colleges van Someren en Helmond het voorkeursrecht conform de Wvg voorlopig gevestigd op de locatie Lungendonk – Varenschut. Dit betekent dat eigenaren hun grond bij verkoop eerst aan de gemeente moeten aanbieden. Dit voorlopig voorkeursrecht had een tijdelijke werking voor een termijn van drie maanden. Binnen die tijd diende het voorkeursrecht door de gemeenteraden van Someren en Helmond bekrachtigd te zijn. In Helmond bekrachtigde de gemeenteraad het voorkeursrecht op 7 december 2023. De gemeenteraad van Someren heeft op 14 december het voorkeursrecht bekrachtigd.

Somerens aandeel wordt verkleind

Het Somerense aandeel wordt met ongeveer de helft verkleind. Hoofdzakelijk om tegemoet te komen aan levende bezwaren bij inwoners van Someren, voornamelijk omdat de beoogde omvang van 150 hectare als niet passend bij de schaal van Someren wordt ervaren. Daarom wordt het totale beoogde bedrijventerrein aangepast naar 2/3 van het oorspronkelijke plan, circa 100 hectare. Dit besloot de gemeenteraad van Someren na een amendement. Het gebied ten westen van de weg Lungendonk wordt door het amendement eruit gehaald. De omvang van Varenschut in Helmond blijft ongewijzigd.

Voor het oorspronkelijk gehele gebied is eerder door de gemeenteraad in Someren wel eerst de Wvg bekrachtigd. Het college van de gemeente Someren nam op 6 februari 2024 het besluit om het voorkeursrecht op het gebied ten westen van de weg Lungendonk te laten vervallen. Dit besluit treedt op 8 februari 2024 in werking.

gebieden Lungendonk

Vanaf 2024

Nu eind 2023 het voorkeursrecht bekrachtigd is, is er vanaf juli 2024 nog tweeënhalf jaar om te komen tot een goedgekeurd omgevingsplan. Hierna kan het gevestigde voorkeursrecht nog tien jaar van kracht blijven. In Someren heeft de gemeenteraad als voorwaarde in haar besluit nog opgenomen dat er in juli 2024 een concept exploitatiebegroting dient te zijn, een concept organisatie-opzet en een concept samenwerkingsovereenkomst van de deelnemende gemeentes. De raad van de gemeente Someren heeft op 4 juli geoordeeld dat aan deze voorwaarden is voldaan. Wanneer de overige gemeenteraden ook akkoord zijn met het convenant kan het proces definitief verder.

De komende periode start het proces van fysieke planvorming, wordt er een haalbaarheidstoets uitgevoerd en worden er diverse technische onderzoeken gedaan. Dit zal gedaan worden door een Planbureau. Het Planbureau neemt de uitvoering van alle onderzoeken namens de deelnemende partijen ter hand en ressorteert onder de op te richten Gemeenschappelijke Regeling. Dit wordt allemaal vastgelegd in de Samenwerkingsovereenkomst (SOK).

Bij een haalbaarheidstoets wordt er onder andere gekeken naar:

  • Robuuste verkeersontsluiting
  • Type bedrijvigheid
  • Natuur en landschap, bodem, stikstof, fijnstof, ecologie, waterberging en overige milieutechnische onderzoeken (geur, geluid)
  • Acceptabel woon- en leefklimaat van burgerwoningen in of nabij het plangebied

Na de zomervakantie worden deze onderzoeken opgestart.

Ook worden er nog een aantal zaken nader onderzocht. Hierbij moet er gedacht worden aan:

  • Financiële haalbaarheid en exploitatie
  • Wijze van samenwerking tussen de gemeente (oprichting aparte entiteit)
  • Profielen en uitgiftebeleid
  • De rol van Stedelijk Gebied Eindhoven en de Peelgemeenten

Als laatste wordt de komende periode ook duidelijk hoe inwoners, omwonenden en andere belanghebbenden worden betrokken wat betreft participatie. De nieuwe omgevingswet zal hierbij leidend zijn. Het streven is om in het najaar van 2024 meer duidelijkheid te hebben over het participatieproces.

Belangrijke opgave voor de regio

De zes Peelgemeenten hebben afspraken gemaakt om met elkaar samen te werken aan een passend aanbod van bedrijventerreinen in De Peel. Het creëren van meer ruimte voor nieuwe bedrijven is een belangrijke opgave voor de regio. Hiermee dragen we bij aan een levendige regio om te wonen en werken.

Officiële documenten

Stukken zoals gepubliceerd in het gemeenteblad:

Wat houdt de Wet voorkeursrecht gemeenten in?

De Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) verplicht eigenaren om een perceel waarop een voorkeursrecht is gevestigd, bij verkoop eerst aan de overheid aan te bieden. Dit betekent dat eigenaren hun grond niet zomaar mogen verkopen, maar het eerst aan de gemeente moeten aanbieden. De gemeente heeft dus een recht van eerste koop.

De bekendmaking is gepubliceerd in het gemeenteblad van 27 september 2023 en is op 28 september 2023 in werking getreden.
Het besluit treedt een dag na de dagtekening van het gemeenteblad waarin het is bekendgemaakt in werking. Dit staat in artikel 7, lid 1 van de Wvg.

Op 7 december 2023 heeft de gemeenteraad van Helmond het besluit bekrachtigd. Someren deed dit op 14 december 2023. Het college van de gemeente Someren nam op 6 februari 2024 het besluit om het voorkeursrecht op het gebied ten westen van de weg Lungendonk te laten vervallen. Dit besluit treedt op 8 februari 2024 in werking.

Het gebied waarop de Wvg betrekking heeft

Someren: de percelen en perceelsgedeelten waarop de Wvg betrekking heeft zijn globaal begrensd aan de noordzijde door de gemeentegrens met Helmond, aan de oostzijde door de Kanaaldijk Zuid-West, de Herselseweg, aan de zuidoostzijde, Het Eindje, de A-watergang en de Veldweg aan de westzijde.

Het Somerense aandeel is 6 februari verkleind. Het gebied ten westen van de weg Lungendonk wordt door het amendement eruit gehaald.

Voor het oorspronkelijk gehele gebied is door de gemeenteraad in Someren wel eerst de Wvg bekrachtigd. Het college van de gemeente Someren nam op 6 februari 2024 het besluit om het voorkeursrecht op het gebied ten westen van de weg Lungendonk te laten vervallen. Dit besluit treedt op 8 februari 2024 in werking.

Toepassing van de Wvg

De besluiten van de gemeenteraden gelden voor een periode van drie jaar na dagtekening, dus (uiterlijk) tot 14 december 2026 tenzij vóór dat tijdstip een bestemmingsplan, inpassingsplan of structuurvisie is vastgesteld. Het besluit van de gemeenteraden wordt in het Gemeenteblad gepubliceerd. Belanghebbenden en/of eigenaren kunnen binnen zes weken na kennisgeving, zowel schriftelijk als mondeling, bezwaar maken tegen het besluit van de gemeenteraad. Wie al bezwaar heeft gemaakt tegen het besluit van het college van burgemeester en wethouders, hoeft niet opnieuw bezwaar te maken. Het bezwaar tegen het besluit van het college wordt mede gezien als een bezwaar tegen het raadsbesluit.

Waarom wordt de Wvg gevestigd?

Deze wet geeft overheden de mogelijkheid om een betere positie – en dus meer grip – op de grondmarkt te krijgen en voor de gemeente ongewenste ontwikkelingen te voorkomen. Dus om te voorkomen dat bijvoorbeeld een projectontwikkelaar de ontwikkeling blokkeert of de prijs onnodig opdrijft.

Wordt de Wvg op alle gronden gevestigd?

Nee. Op grond van de Wvg kan de overheid besluiten om een voorkeursrecht te vestigen op een perceel grond. Dat mag alleen op een perceel waaraan een niet-agrarische bestemming is toegedacht. Ook moet het huidige gebruik van dat perceel afwijken van de nieuwe toegedachte bestemming.

Voor welke toegedachte bestemming wordt het voorkeursrecht gevestigd?

De gemeente wil op de gronden een bedrijventerrein realiseren.

Wat kan men verwachten van het nieuwe bedrijventerrein?

Wat voor bedrijven komen hier? 

De verwachting is dat hier een mix zal komen van bedrijven, een zogenaamd gemengd bedrijventerrein. Later zal blijken welke bedrijven zich concreet gaan vestigen. Dat is nu nog niet bekend. Voor een belangrijk deel zullen dat bestaande bedrijven uit de regio zijn, die niet verder kunnen groeien op hun huidige plek.

Wat levert het voor Someren/de regio op? Werkgelegenheid? Voor wie?

Er zullen veel arbeidsplaatsen bijkomen. Omdat we nu nog niet precies weten wat voor bedrijven er gaan komen, is het lastig daarvoor een betrouwbare inschatting te maken.

Kunnen we uitsluiten dat hier alleen maar logistieke hallen komen?

Nee, helemaal uitsluiten kan niet. De provincie stelt regels waar grote logistieke bedrijven zich mogen vestigen, dat is maar op een paar locaties. Alleen logistieke activiteiten die verbonden zijn met Brainport kunnen eventueel (beperkt) plek krijgen op het nieuwe regionaal bedrijventerrein. 

Kan de gemeente/regio sturen op welke bedrijven hier komen?

Ja, de gemeenten bepalen samen het uitgiftebeleid, waarin komt te staan welke bedrijven welkom zijn.

Moeten er dan ook weer arbeidsmigranten bij komen?

Dat is niet uit te sluiten. We weten nu nog niet precies wat voor bedrijven er gaan komen.

Kan de gemeente ervoor zorgen dat er geen vervuilende bedrijven komen?

In het bestemmingsplan of omgevingsplan worden daarvoor regels opgesteld. Door het vastleggen van maximale milieucategorieën kunnen gemeenten sturen op welke bedrijven er worden toegelaten.

Brainport ging toch een Schaalsprong maken met broedplaatsen en startups, hoe past zo’n bedrijventerrein in die strategie?

Het één sluit het ander niet uit. In dit geval gaat het om meer grootschalige bedrijvigheid. Op andere plekken wordt gewerkt aan plaats voor broedplaatsen en startup, die (in het begin) een kleinschalig karakter hebben.

Waarom deze locatie?

De Peelgemeenten, provincie, SGE en waterschap hebben zo’n 12 potentiële locaties onderzocht. Dit is de best haalbare locatie.

Waren er andere locaties in beeld?

Ja, er waren in het begin zo’n 12 locaties in beeld. De forse omvang van het zoekgebied (150 ha) zorgt er voor dat veel locaties niet geschikt zijn. Daarom moeten we terugvallen op combinaties van terreinen. Niet ieder locatie leent zich voor een combinatie. Soms wordt er voor locaties prioriteit gegeven aan woningbouw. Ook net ontbreken van goede verbindingen richting de snelweg kan een belemmering zijn.

Wanneer gaat voor het eerst iets gebeuren op deze locatie?

Dat kan nog een aantal jaren duren, mede afhankelijk van de procedure voor het opstellen van een milieueffectrapportage, het ontwerp van het terrein en het vaststellen van het bestemmingsplan. De grond moet nog worden gekocht door de gemeenten en er moet nog bouwrijp worden gemaakt. Je bent gauw 6 jaar verder voordat dat het zover is.

Is dit een keuze van de regio of van de gemeente Helmond/Someren? Wat heeft de regio te zeggen over ons grondgebied?

De plannen zijn in gezamenlijkheid voorbereid. Naast de Peelgemeenten (inclusief Helmond) waren daarbij ook de provincie, SGE en het waterschap betrokken. Uiteindelijk vormen de gemeenteraden van de grondgebiedgemeenten (Helmond en Someren) het bevoegde gezag als het gaat om vaststelling van bestemmingsplannen. De betrokken partijen hebben de overtuiging dat de groei van de economie een gezamenlijke aanpak vraagt.

Wat zijn de gevolgen voor grondeigenaren?

Moeten grondeigenaren nu acuut weg van hun perceel?
Nee, een voorkeursrecht betekent niet dat grondeigenaren moeten verkopen. Het feit dat er een voorkeursrecht is gevestigd, wil ook niet zeggen dat de gemeente uiteindelijk de grond zal kopen. De grondeigenaar beslist in eerste instantie zelf of de grond wel of niet wordt verkocht.

Wordt er in het ergste geval onteigend?
Daarover zal de gemeenteraad te zijner tijd moeten beslissen.

Zijn grondeigenaren verplicht hun gronden aan de gemeente aan te bieden?

Nee. Een voorkeursrecht betekent niet dat grondeigenaren moeten verkopen. Het feit dat er een voorkeursrecht is gevestigd, wil ook niet zeggen dat de gemeente uiteindelijk de grond zal kopen. De grondeigenaar beslist in eerste instantie zelf of hij zijn grond wel of niet wil verkopen. Het gaat uitsluitend om vrijwillige verkoop tegen een marktconforme prijs.

De gemeente is zich bewust van de gevoeligheid van de toepassing van het voorkeursrecht. De belangen van burgers, bedrijven en de gemeente worden dan ook telkens goed tegen elkaar afgewogen. De overheid is ervoor om het algemeen belang te behartigen en is uiteindelijk verantwoordelijk voor evenwichtige en verantwoorde ontwikkelingen binnen de gemeente. Eén van de mogelijkheden om dat doel te bereiken, is de toepassing van deze wet.

Wat gebeurt er als grondeigenaren grond aan de gemeente aanbieden?

Als een eigenaar besluit het perceel te verkopen en het aan de gemeente Someren of Helmond heeft aangeboden, heeft de gemeente een termijn van zes weken om te beslissen.

Verstrijkt die termijn óf laat de gemeente weten de grond niet te willen kopen? Dan mag de grondeigenaar het perceel gedurende drie jaar vrij verkopen.

Wil de gemeente de grond wel kopen? Dan volgen onderhandelingen met de grondeigenaar over de verkoopprijs van het perceel. Als het niet lukt om tot overeenstemming te komen, kunnen zij de rechter vragen om zelf de prijs te bepalen ofwel een deskundige te benoemen die over de verkoopprijs adviseert. Partijen zijn vrij om het advies van de deskundige naast zich neer te leggen. Voor de uitspraak van de rechtbank gaat dat niet op, althans voor de gemeente. Want waar de eigenaar na de uitspraak van de rechtbank alsnog van de verkoop kan afzien, is de gemeente verplicht om gedurende drie maanden na de uitspraak mee te werken aan de koop van het perceel.

Welke prijs krijgen grondeigenaren voor hun grond?
Als het college geïnteresseerd is in een stuk grond, is er sprake van vrije onderhandelingen. Doorgaans levert dit de prijs op die ook wordt verkregen op de vrije markt: een marktconforme prijs die kopers en verkopers met elkaar zouden afspreken als er geen voorkeursrecht op de grond zou rusten. Het gaat dan om de 'onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik' of de zogenaamde 'werkelijke waarde'. Als een grondeigenaar met de gemeente overeenstemming bereikt over de prijs, kan de gemeente de grond kopen.

Kan een grondeigenaar eigendom in de Wvg aan een derde verkopen, niet zijde de gemeente?
Verkoopt de grondeigenaar het perceel in strijd met het voorkeursrecht aan een derde? Dan mag de overheid de nietigheid van deze koopovereenkomst inroepen. Bij elke verkoop is de notaris verplicht te controleren of er een voorkeursrecht op de grond is gevestigd. Onder elke leveringsakte moet namelijk een verklaring van de notaris worden opgenomen, dat op de in de akte vermelde onroerende zaak of beperkt recht hierop, geen voorkeursrecht rust en zo dit wel het geval is, dat dan de vervreemding niet in strijd met de Wet voorkeursrecht gemeenten plaatsvindt.

Wat als er al een koopovereenkomst is gesloten door de grondeigenaar? Is die koopovereenkomst rechtsgeldig?
Op zich is de koopovereenkomst wel rechtsgeldig. Echter, de grondeigenaar kan slechts aan de partij waarmee de koopovereenkomst is gesloten verkopen als deze koopovereenkomst is ingeschreven in de openbare registers vóór de vestiging van het voorkeursrecht.

Wordt er rekening gehouden met de omgeving?

Het wordt alleen maar drukker qua verkeer, houden jullie daar rekening mee?

Zeker, ook in het kader van het op te stellen bestemmingsplan zal uitgebreid verkeersonderzoek worden gedaan. Het kan zijn dat er Investeringen nodig zijn om de infrastructuur uit te breiden.

Er ligt geen station in de buurt, dat betekent zeker dat iedereen met de auto komt?

Het beleid is er op gericht dat mensen kiezen voor andere manieren dan de auto om naar het werk te komen. Dat gaan we stimuleren. Veel mensen die er komen werken zullen uit de regio komen. Er is met de ligging ook rekening gehouden dat veel mensen hier met de fiets zullen komen.

Er komen straks waarschijnlijk heel veel vrachtwagens bij, daar is de infrastructuur niet op berekend. Hoe gaan jullie daarmee om?

Daar gaan we onderzoek naar doen. Het is belangrijk daar goed naar te kijken en daar eventueel geld voor te reserveren.

Er wordt al zoveel buitengebied opgeslokt, waarom nu ook hier nog?

De gecombineerde locatie Lungendonk - Varenschut is de uitkomst van een vierjarig onderzoek naar een geschikte locatie over de hele Peel. De locatie scoorde onder meer goed vanwege de ligging in de Peel en de bereikbaarheid maar ook omdat Varenschut in Helmond al een bedrijventerrein functionaliteit kent, evenals Lungendonk doordat Stipdonk daar deel vanuit maakt.

Blijft er niks meer over van de groene omgeving?

De inpassing van het bedrijventerrein in een groene omgeving is belangrijk. Ook voor zaken als klimaatverandering is het belangrijk regenwater goed op te kunnen vangen in het groen op en rond het terrein. Groen geeft kwaliteit aan een bedrijventerrein.

Worden de bomen/het groen elders gecompenseerd?

Ja, bomen en groen worden zoveel mogelijk geïncorporeerd binnen het bedrijventerrein.

WOO-verzoeken

Overige WOO-documenten (ZIP-bestand)

Download het ZIP-bestand (zip, 148.256 kB) 

(Klik op het linkje, de download gaat dan vanzelf. Kijk in uw documten bij 'downloads' en open het ZIP-bestand. Alle bestanden verschijnen hier vervolgens.)

Contactgegevens

Contactgegevens

Heeft u vragen of opmerkingen? Dan kunt u contact opnemen met:

Eric Sprangers
e.sprangers@someren.nl
Tel: (0493) 494 888